Muzeum - Kaszubski Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach od czwartku 19 października prezentuje swój najnowszy w muzealnej kolekcji obiekt - prawie 200-letnią chałupę z Garcza wraz z odtworzonymi wnętrzami nawiązującymi do lat 70. ubiegłego wieku.
Dzięki wsparciu Urzędu Marszałkowskiego w Gdańsku kwotą 950 tys. zł zrekonstruowany siłami muzealników obiekt zyskał dawną świetność. W jego wnętrzach pojawiły się meble z XIX i początku XX wieku, a także wyposażenie nawiązujące do codzienności lat siedemdziesiątych.
Fundatorem chałupy z Garcza, zbudowanej w 1828 roku był Franciszek Marszałkowski, który ożenił się z Anną Kwidzińską. Ich córka poślubiła Michała Formellę, a dom zamieszkiwany był przez trzy pokolenia Formellów.
Krewni ostatniego właściciela chałupy z Garcza. Stoją od lewej: Maria Formella, Maria Chorowińska (z domu Formella), Justyna Lis (z domu Formella), Eugeniusz Formella. Z tyłu Andrzej Lis oraz Kamil Chorowiński.
W latach 70 ubiegłego wieku wdzydzkie muzeum zakupiło ten zabytkowy obiekt od Brunona Formelli, ostatniego właściciela. Po jego śmierci w 1977 roku rozebraną chałupę przeniesiono do muzeum, gdzie zmagazynowana czekała na odbudowę ponad cztery dziesięciolecia.
Piękny obiekt otwierały Katarzyna Kulikowska, dyrektor wdzydzkiego muzeum oraz Sonia Klein - Wrońska, reprezentująca zespół odpowiedzialny za odtworzenie chałupy, a całą uroczystość prowadził muzealnik Bartosz Stachowiak. O pomorskiej kulturze, jako niezbędnym elemencie tożsamości regionalnej mówił reprezentujący Urząd Marszałkowski w Gdańsku, Grzegorz Grzelak, wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Pomorskiego.
To, że wnętrze domu zostało pieczołowicie odtworzone, potwierdzali krewni ostatniego właściciela obecni na uroczystym otwarciu chałupy. Potwierdzali, ale też wspominali młodzieńcze lata spędzone w tym domu, wówczas nad jeziorem Łapalickim w Garczu, niedaleko Chmielna w powiecie kartuskim.
Chałupę usytuowano w sektorze przedstawiającym budownictwo Kaszub Środkowych. W jej obejściu zlokalizowano kamienno-ceglany chlew oraz stodołę konstrukcji szkieletowej stanowiące razem ekspozycję pt. "Zagroda z Garcza".
Tekst i fot. Adam Kiedrowski
