Szczątki 236 żołnierzy Wehrmachtu ekshumowano z terenu obecnego miejskiego parku i przedszkola, gdzie do końca wojny znajdował się cmentarz ewangelicki. Prace prowadzone były bardzo dyskretnie, żeby nie wywoływać sensacji. Na pierwszy rzut oka wszystko wyglądało jak typowe prace ziemne. Piszemy o tym jako pierwsi.

Ekshumację przeprowadziła Fundacja "Pamięć" w imieniu Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge, Niemieckiego Związku Ludowego Opieki nad Grobami Wojennymi działającego na zlecenie rządu Republiki Federalnej Niemiec.

Prace w Kościerzynie rozpoczęły się 19 września, oficjalnie kończą się w środę, 5 października. Najpierw przekopano teren pod placem zabaw, a następnie na terenie przedszkola, które przylega do parku. - Żołnierze pochowani byli w siedmiu rzędach, w rogu cmentarza (rosną tam wiekowe świerki, obecnie teren przedszkola - przyp. redakcji) - mówi Jerzy Romel z Fundacji "Pamięć".  - Szczątki zalegały na głębokości metr dwadzieścia, metr trzydzieści. Wszystko zgadzało się według listy poległych, którą otrzymaliśmy od strony niemieckiej, a na której, oprócz danych żołnierzy, były dokładne informacje, gdzie i kiedy dokonano pochówku - dodaje Jerzy Romel.

Niemcy przedstawili Fundacji "Pamięć" listę 236 żołnierzy z dokładną lokalizacją pochówku. - Odnaleźliśmy szkielety i zidentyfikowaliśmy je po nieśmiertelnikach - opowiada Jerzy Romel. Osoby pracujące przy ekshumacji korzystały z wykrywaczy, bo nieśmiertelniki przy szczątkach nie od razu jest łatwo znaleźć. - Regulaminowo były one zawieszone na szyi, ale nie zawsze - dodaje Jerzy Romel. - Zdarzało się, że niektórzy mieli je w dłoniach, albo na wysokości miednicy czy bioder.

Ekshumowane szczątki należą do 236 niemieckich żołnierzy, którzy ginęli albo umierali w lazarecie w Kościerzynie na przełomie lutego i marca 1945 roku. Noszą liczne ślady urazów mechanicznych i złamań, niektóre kości były jeszcze w szynach mocujących, co tylko potwierdzało informacje z dokumentacji, że większość pochowanych to żołnierze z lazaretu. Ciała przed pochówkiem owinięto prześcieradłami.

Wśród poległych Niemców większość stanowili bardzo młodzi ludzie, w przedziale 18 - 25 lat, ale także pochowano kilku oficerów i starszych mężczyzn z Volkssturmu, czyli niemieckiego pospolitego ruszenia. - Mimo upływu ponad 70 lat, szkielety były dobrze zachowane, pewnie dzięki temu, że okrywająca je ziemia to glina i żwir - tłumaczy Jerzy Romel. - Kilku żołnierzy pochowano w mundurach, zachowały się dystynkcje, pagony i guziki. - Na liście, wśród nazwisk było kilka bardzo polsko brzmiących, ale też belgijskie nazwisko żołnierza, przy którym znaleziono zamiast nieśmiertelnika belgijską monetę w etui - dodaje pracownik Fundacji "Pamięć".

Ostatnie szczątki wydobyto w poniedziałek, 3 października. Kości każdego pochowanego przenoszono do oddzielnej, małej trumny. A te są przewożone i będą pochowane w Glinnej, miejscowości w powiecie gryfińskim, niedaleko Szczecina, gdzie znajduje się cmentarz wojenny niemieckich żołnierzy.

Miejsc, gdzie mogą znajdować się szczątki Niemców chowanych w trakcie walk, jest na Pomorzu prawdopodobnie więcej, szczególnie na terenie Trójmiasta. - Jeżeli ktokolwiek z mieszkańców, może starszych osób, wie, gdzie mogą istnieć jakieś mogiły czy ewentualnie pamiętają, że gdzieś są pochowani żołnierze niemieccy, prosimy o zgłaszanie takich przypadków do Fundacji "Pamięć" - apeluje Jerzy Romel.

Burmistrz Kościerzyny, na terenie której znajduje się obecny park, a dawniej cmentarz, nie ukrywa pewnego zadowolenia z powodu prac Fundacji "Pamięć". - Kolejny etap związany z historią Kościerzyny będzie dopełniony - mówi Michał Majewski.

Tekst, zdjęcia, film
Adam Kiedrowski


 

 

Zapisz

Zapisz

Zapisz

Zapisz

Zapisz

Zapisz

Zapisz

Kościerzyna 112

"NOWE POMORZE" - ukazujemy się już 18 lat

  • jedynka-pazdziernik2012
  • 2_2005
  • 6_2008 copy
  • 5_2007 copy
  • 1_2005
  • jedynka10-2014
  • 2_2006 copy
  • 8_2006 copy
  • 4_2006 copy
  • 7_2007 copy
  • 5_2006 copy
  • jedynka12-2014
  • 3_2009 copy
  • 2_2008 copy
  • 092012
  • 9_2006 copy
  • 3_2008 copy
  • jedynka6-2014
  • 11_2006 copy
  • 1_2009 copy
  • 4_2005 copy
  • 12_2006 copy
  • 7_2006 copy
  • 10_2006 copy
  • 7_2008 copy
  • 2_2007 copy
  • 4_2009 copy
  • 6_2007 copy
  • 1_2008 copy
  • jedynka09-2014
  • 1_2006 copy
  • 5_2009 copy
  • 6_2006 copy
  • 9_2008 copy
  • 4_2007 copy
  • jedynka03-2013
  • 122012
  • jedynka12-2013
  • 2_2009 copy
  • 3_2007 copy
  • 5_2008 copy
  • 3_2005
  • 3_2006 copy
  • 062012
  • 1_2007 copy
  • 4_2008 copy
  • 6_2005
  • 7_2009 copy
  • 8_2008 copy
  • 5_2005 copy